Το πρώτο κτίριο του Πέμπτου

Η Βίλα Καπαντζή

Στην οδό Βασ. Όλγας βρίσκεται η Βίλα Καπαντζή που χτίστηκε το 1898, στο τέλος της δεκαετίας του 1890, όταν χτίστηκαν οι περισσότερες επαύλεις στη "συνοικία των εξοχών". Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό κτίριο που έχει συνδεθεί άρρηκτα με την ιστορία της πόλης και σώθηκε χάρη στην επέμβαση της Εθνικής Τράπεζας. Την περίοδο 1982-1988 πραγματοποιήθηκαν εργασίες αποκατάστασης και αναστήλωσής του, με αποτέλεσμα η Βίλα Καπαντζή να αποκτήσει και πάλι την παλιά της αίγλη.
Η έπαυλη ήταν ιδιοκτησία της οικογένειας Καπαντζή, πλούσιων τραπεζιτών, που εμφανίζονται στο συντεχνιακό ιστό της πόλης ήδη από το 18ο αιώνα. Το 1912, στο κτίριο εγκαταστάθηκε ο πρώτος στρατιωτικός διοικητής της πόλης, ο πρίγκιπας Νικόλαος. Το 1917, τον διαδέχτηκε ο πρωθυπουργός Ελ.Βενιζέλος, επικεφαλής προσωρινής κυβέρνησης. Το 1928 το κτίριο περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας και στο χώρο του εγκαταστάθηκε το αμερικανικό ίδρυμα Foundation. Από το 1938 μέχρι το 1972 εκεί στεγαζόταν το Ε΄ Γυμνάσιο Αρρένων με μόνη διακοπή τα χρόνια του Β΄ Παγκoσμίου Πολέμου, κατά τα οποία οι χώροι της βίλας άλλαξαν πολλές χρήσεις και ενοίκους.
Η Βίλα Καπαντζή αποτελεί σημαντικό δείγμα της εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής που άνθησε στη Θεσσαλονίκη και επικράτησε ιδιαίτερα στην περιοχή, την ονομαζόμενη "των πύργων" ή "των εξοχών", στα τέλη περίπου του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου αρχιτεκτονικού είδους και ύφους αποτελεί η συνύπαρξη νεοκλασικών, αναγεννησιακών, μπαρόκ και art nouveau στοιχείων, τα οποία διαφοροποιούνται στις όψεις, τονίζοντας το μορφολογικό πλουραλισμό του κτιρίου.


Κατερίνα Δελούκα